Hoe werkt ons autonome zenuwstelsel en welke functies hebben het sympathische en parasympatische zenuwstelsel? Hoe reageert ons immuunsysteem daarop? Deze twee vragen beantwoorden we in dit blog. Wil je weten welke mogelijkheden je zelf hebt om je zenuwstelsel en immuunsysteem positief te beïnvloeden en sterker te maken? Lees dan binnenkort het blog wat hierover gaat.
Hoe werkt ons lichaam en brein samen?
Het gehele zenuwstelsel bestaat uit het centrale en perifere zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de grote en kleine hersenen, de hersenstam en het ruggenmerg. Het perifere zenuwstelsel bestaat uit sensibele en motorische zenuwen en zorgt ervoor dat de informatie vanuit de hersenen wordt doorgegeven aan de spieren en voorzien de hersenen van informatie over zaken als pijn, warmte, kou, positie van ledematen of over hoe iets eruitziet. Kortom over alles wat met sensorische ofwel zintuiglijke waarnemingen te maken heeft.
Het autonome ofwel het vegetatieve zenuwstelsel controleert en coördineert alle autonome dat wil zeggen ‘automatische’ functies van het lichaam, zoals hartslag, spijsvertering en ademhaling. Het autonome zenuwstelsel werkt hierbij samen met het hormoonstelsel en verzorgt de communicatie tussen het centrale zenuwstelsel en de organen en klieren. Het bestaat uit twee delen, een sympathisch en een parasympatisch deel. Deze vullen elkaar aan en zorgen voor evenwicht en balans in je lichaam: als het ene deel actief is, is het andere in rust en omgekeerd.
De gezondheid gerelateerde functies, zoals hormoonproductie, bloedsuikerspiegel, lichaamstemperatuur, spijsvertering, immuunsysteem, enzovoorts, vallen ook onder de regie en controle van het autonome zenuwstelsel. De functie van het autonome zenuwstelsel is dus om automatisch je fysiologie van je lichaam te reguleren door diverse chemische en elektrische signalen af te geven naar verschillende delen van je lichaam. Dit creëert innerlijke balans en evenwicht (homeostase) vanuit je onderbewustzijn. Omdat deze functie niet wordt aangestuurd door je bewuste brein, betekent dit dat het onderbewustzijn voor 95% je leven bepaalt. Je bent namelijk maar voor 5%bewust van wat je dagelijks doet.
Je natuurlijke eerste reacties vanuit het sympathische zenuwstelsel (gaspedaal).
Als een potentieel gevaar of schadelijke gebeurtenissen opdoemen of verschijnen vanuit onze omgeving, helpt het sympathische zenuwstelsel ons te beschermen tegen deze bedreigingen (die we waarnemen via onze zintuigen) door een enorme hoeveelheid energie te mobiliseren om te vluchten, vechten of te bevriezen, als reactie op deze (mogelijke) dreiging of gevaar.
Je kunt het sympathisch zenuwstelsel zien als een gaspedaal, wat is ontwikkeld om te versnellen ofwel te accelereren. Deze manier van reageren en vrijmaken van veel energie betekent dat het lichaam uit balans raakt, om te dealen met het (mogelijke) gevaar of dreiging.
Alle levende wezens kiezen voor deze “survival modus” als primaire reactie voor de korte termijn. Maar we weten nu dat als je lang in deze reactie blijft hangen, dit veel lange termijn stress oplevert, wat op termijn tot ziektes kan leiden. Als we continue in deze noodtoestand verkeren, dan kost dit veel energie voor een potentieel, maar vaak niet reëel dreigend gevaar.
Je normale en wenselijke reactie vanuit het parasympatische zenuwstelsel (rem).
Als het sympathisch zenuwstelsel het gaspedaal is, zo is het parasympatische zenuwstelsel de rem. Als we ons veilig voelen in onze omgeving, helpt het parasympatische zenuwstelsel ons om rustig aan te doen en te ontspannen, zodat we onze energie kunnen gebruiken voor onze stofwisseling, voedselopname, spijsvertering, hormoonuitscheiding, herstel, enzovoorts. Met andere woorden, ons parasympatische zenuwstelsel zorgt voor stofwisselingsfuncties die leiden tot balans, groei, ontwikkeling en herstel in je lichaam.
Terwijl de sympathische reactie te maken heeft met grote externe bedreigingen, zoals roofdieren, branden, trauma’s of stormen, behandelt de parasympatische reactie microben, virussen, schimmels, muterende kankercellen en andere factoren in je lichaam. Het parasympatisch zenuwstelsel is dus de belangrijkste pijler van je immuunsysteem.
Schematisch zien deze twee systemen er als volgt uit:
Denk over ons zenuwstelsel even na als zijnde het leger.
Als het grootste deel van een leger in oorlog is en naar bijvoorbeeld het westelijk front wordt gestuurd, wordt het oostfront kwetsbaar, omdat de daarvoor zo evenwichtige verdedigingsstrategie is weggenomen. Hetzelfde geldt eigenlijk ook voor je lichaam. Als je alle bronnen van je lichaam gebruikt voor een mogelijke noodsituatie vanuit je buitenwereld, is het logisch dat er geen energie in je lichaam is om bijvoorbeeld witte bloedcellen aan te maken. Dit is namelijk het interne leger van je lichaam dat is ontworpen om infecties en andere ziekten te bestrijden. Maar om ze goed te laten functioneren, moet je lichaam in balans zijn.
In de loop van de tijd, omdat je lichaam zich in een noodtoestand bevindt, worden het immuunsysteem, het spijsverteringsstelsel en het cardiovasculaire systeem minder actief, omdat de energie die nodig is om optimaal en vanuit rust te kunnen functioneren, wordt gestuurd naar andere delen van je lichaam. Met andere woorden, je lichaam verbruikt veel energie, omdat het druk is met andere dingen, waardoor je immuunsysteem minder goed reageert. Deze disbalans van energie verandert ook de bloedstroom naar en van je hersenen en je hart. De bloedtoevoer vermindert, waardoor je hart en hersenen minder energie krijgen, terwijl er meer energie naar je bijnieren gaat in verband met aanmaak van het stresshormoon cortisol. Zo ben je de hele tijd alert en sta je continue in overlevingsstand.
Je immuunsysteem
Het interne beschermingssysteem van je lichaam, je immuunsysteem, heeft specifieke witte bloedcellen die T-cellen of T-helpercellen worden genoemd. Dit zijn de speciale eenheden en krachten van je immuunsysteem. Wanneer je lichaam een (mogelijke) vijand detecteert, of het nu bacteriën, virussen, schimmels, kankercellen, enzovoort zijn, vallen T-cellen de indringers aan om de vijand te verzwakken, af te breken en uit te schakelen. Dus hoe sterker je immuunsysteem is en hoe meer energie je hebt, hoe meer die T-cellen worden geactiveerd om virussen of bacteriën aan te vallen, voordat het virus of de bacterie de kans krijgt om de T-cel aan te vallen. Wanneer T-cellen gezond zijn en goed functioneren, reageren ze adequaat op lichaamsvreemde stoffen, zoals de aanval van bacteriën, virussen, enzovoort om deze te blokkeren en onschadelijk te maken. Ze worden ook wel antilichamen of antistoffen genoemd, die zorgen voor bescherming tegen ziekten.
Als je lichaam in rust is en geen stress ervaart, maken de T-cellen een bepaald eiwit aan, in dit geval immuunglobuline. Als je lichaam in balans is, worden door de T-cellen veel immuunglobulinen aangemaakt. Dit maakt dat je immuunsysteem sterk is en de goede T-cellen in hun strijd zullen winnen. De aanmaak van dat eiwit wordt echter verlaagd, als er een (mogelijke) dreiging of gevaar is vanuit je omgeving. En dat gebeurt ook door bijvoorbeeld angst te creëren. Je brein maakt namelijk geen onderscheid tussen een werkelijke dreiging of gevaar of een mogelijke dreiging. Als je dus geloofd dat je mogelijk besmet raakt door COVID 19, reageert je fysiologische systeem hetzelfde, als bij een werkelijke dreiging! Op deze manier gaat alle energie naar die mogelijke bedreiging of gevaar en is er niet genoeg energie in je lichaam om je goed en langdurig te kunnen onderhouden en beschermen. Daardoor komt je immuunsysteem onder druk te staan en ernstig verzwakt.
Dus als je gelooft in een mogelijke COVID-19 besmetting die je kunt oplopen, maar het nog niet hebt, zorgt er al voor dat je immuunsysteem aanzienlijk wordt verzwakt. Je weerstand is dan dus aanzienlijk lager. Er zijn onderzoeken bekend die laten zien dat je immuunsysteem op dat moment met wel 50% wordt verzwakt! En dat begint eigenlijk al, als je naar de beelden op TV kijkt over de COVID-19 besmettingen en de informatie binnen laat komen wat er allemaal niet zou kunnen gebeuren, als je besmet zou zijn.
Hoe jij je immuunsysteem kunt versterken, lees je in een volgend blog dat binnenkort verschijnt op onze site.